Het Collectief - Olivier Messiaen/Kee-Young Chong
Het Vlaams ensemble Het Collectief ontving verschillende aanmoedigende prijzen en bekroningen voor hun eerste twee opnames bij Fuga Libera (FUG504/Schönberg en FUG601/Bach). Op deze nieuwe opname hoort u ze in een fascinerend programma: Messiaens' Quatuor pour la Fin du Temps, dat zij opgenomen hebben ter gelegenheid van de 100ste verjaardag van de geboorte van de componist en dat één van de stokpaardjes van het ensemble op concerten is, aangevuld door een recent werk van de belagrijkste hedendaagse Maleisische componist, Kee-Yong Chong, waarvan ook werk is te beluisteren op de viool solo-CD van Wibert Aerts (FUG704).
Het 'juiste' moment om de tijd stil te zetten.
Van Quatuor pour la fin du Temps moet u vooral weten dat het een regelrecht meesterwerk voor viool, klarinet, cello en piano is van de nog jonge Messiaen. De esthetische imperatief van het werk is sterk genoeg om het voor zichzelf te laten spreken. Toch kan de context helpen bij het begrijpen. Het werd geschreven in een krijgsgevangenkamp nabij Dresden en door Messiaen en drie andere musici in 1941 gecreëerd voor een publiek van zo'n vijfduizend medegevangenen.
De titel verwijst naar de engel die in het Bijbelboek Openbaring het einde der tijden aankondigt, en naar de diep katholieke achtergrond waartegen Messiaens artistieke streven moet worden gezien. Hij heeft ook een technische betekenis: het gevoel van 'opgeheven tijd' wordt door de componist onder meer gerealiseerd door sterk asymmetrische ritmen - een avontuurlijk moment vervormt de tijdsperceptie.
Alvast in dat laatste opzicht sluit het werk van de hedendaagse Maleisische componist Chong aan bij Messiaens kwartet. Verder horen we een oorspronkelijke stem, een intelligente orkestrator wiens compositorische ernst moeiteloos de ecologische anekdotiek van de titel overstijgt.
Opnieuw kunnen we hier een lans breken voor de nog al te weinig geroemde kwaliteit van de musici van Het Collectief: vijf zeer intelligente ambachtslui die allicht te bescheiden zijn om ooit de wereld te veroveren, maar die opnamen blijven afleveren die zich in veel opzichten niet laten verbeteren en die er, in deze doodgedocumenteerde tijd, ook toe doen.
Door Rudy Tambuyser voor De Morgen, juni 2008
Verwante items in de databank
| Personen/groepen: | Het Collectief (ensemble (instrumentaal), hedendaagse muziek, repertoire) |
|---|---|
| Releases: | Messiaen Olivier - Quatuor pour la fin du Temps |
