Minister Schauvliege presenteert plan voor Kunstinstellingen Vlaamse Gemeenschap

Dit is een gearchiveerd bericht

22.10.2010

In haar Beleidsnota Cultuur 2009-2014 stelde Cultuurminister Joke Schauvliege dat ze de opmaak van nieuwe beheersovereenkomsten zou aangrijpen om het begrip ‘Instelling van de Vlaamse Gemeenschap’ te evalueren. Op vrijdag 22 oktober presenteerde ze haar plan aan de Vlaamse Regering. “

Uit de persmededeling:

Aan het voorstel van minister Schauvliege om de structurele synergie tussen de instellingen te verhogen, is al heel veel voorbereidend werk voorafgegaan. Externe visitatiecommissies (met voor de helft buitenlandse experts) hebben de beleidsplannen 2011-2015 van de 6 kunstinstellingen Vlaamse Gemeenschap (Vlaamse Opera, Koninklijk Ballet van Vlaanderen, de Filharmonie, VRO/VRK (Brussels Philharmonic), deSingel, Ancienne Belgique), beoordeeld. Zij dienden, na toetsing door de instellingen, in juli 2010 hun eind eindverslag in. In december moeten immers nieuwe beheersovereenkomsten worden afgesloten.

Minister Schauvliege had zelf met elke instelling apart bilateraal overleg en voerde bijkomende gesprekken met het overlegplatform van de instellingen. Het platform diende een nota in die midden september helemaal klaar was. Daaruit blijkt de wil tot structurele veranderingen. De voorzet werd verwacht van een ‘sturende overheid’.

De verschillende beoordelingscommissies wezen op een te beperkte samenwerking tussen de instellingen en vroegen de beslissing over de instellingen in een brede strategische en nationale context te plaatsten.
Wat zijn de knelpunten:
- de synergie tussen de instellingen is te beperkt;
- de infrastructuur blijft onderbenut;
- de betrokkenheid van de instellingen met de rest van het culturele veld is beperkt;
- er zijn verschillen in efficiëntie en personeelsbeleid tussen de instellingen;
- de internationale werking van de instellingen is te weinig afgestemd op elkaar en op andere internationale projecten van de Vlaamse overheid;
- onderbenutting van voltijds geëngageerde musici en koorleden;
- te weinig duidelijke overheid als inrichtende macht;
- te weinig beschikbare grote podia voor ballet en symfonische orkesten.


VERANDERING of SAMEN BETER DOEN
Het middel voor de verandering is synergie en clustering. Het doel heeft meerdere invalswegen:
- de Vlaamse kunstinstellingen, ook internationaal, sterker profileren;
- een efficiënter beheer;
- de beschikbare middelen rationeler inzetten;
- de onderlinge collegialiteit stimuleren;
- en de spreiding verankeren.
Het finale doel is de lat voor onze instellingen inzake de kwaliteit, de maatschappelijke relevantie en de landelijke en internationale uitstraling zo hoog mogelijk te leggen.

De ambitie is om tot een pool van instellingen te komen die enerzijds de capaciteit hebben om een uniek eigen profiel te ontwikkelen en anderzijds door samenwerking en synergie een meerwaarde betekenen voor de eigen werking en voor het kunstenlandschap ver buiten de grenzen van Vlaanderen. Van de afschaffing van eender welke artistieke praktijk is geen sprake.
We onderscheiden twee grote categorieën – de productiehuizen en de presentatieplekken – die binnen deze pool dwarsverbanden aangaan.


SYNERGIE OPERA, BALLET, KOOR EN ORKEST

1. Cluster Opera en Ballet
Artistiek en organisatorisch kiest minister Schauvliege voor de uitbouw van een gezamenlijke opera en ballet organisatie met orkest en koor die zich met eigen artistieke creaties kan profileren.
Een sterke, eigentijdse en flexibele organisatie voor opera en ballet moet zich artistiek-creatief op vlak van beide disciplines kunnen bewegen. Naast de evidente begeleiding van de opera- en balletvoorstellingen door het vaste orkest en koor van de Vlaamse Opera kan gedacht worden aan samenwerking met onze wereldvermaarde barokorkesten, hedendaagse ensembles of danschoreografen. De clusterorganisatie zal een beroep kunnen doen op de ondersteuning van muzikanten van de twee andere Vlaamse orkesten (VRO/VRK en deFilharmonie).

Organisatorisch komen het Koninklijk Ballet van Vlaanderen en de Vlaamse Opera onder één management (intendant) en bestuur. De intendant moet een evenwichtige verhouding in zowel de programmering als de budgettaire invulling van beide disciplines garanderen. Daarnaast komt er een afzonderlijke artistieke directeur voor het ballet, net zoals er een muziekdirecteur is.

Vanwege de huidige zakelijke en financiële situatie van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen, zal de Raad van Bestuur van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen een crisismanager aanstellen die ook de fusie met de Vlaamse Opera voorbereidt.

Inzake infrastructuur gaat de hertekening uit van een permanente aanwezigheid in Antwerpen en Gent. De operahuizen in Antwerpen en Gent worden optimaal benut, zowel voor opera als voor ballet en eventuele mengvormen.
De locatie op Het Eilandje in Antwerpen, eigendom van KBVV en deFilharmonie, biedt perspectieven voor repetitie en voor de overkoepelende management- en logistieke diensten. Temeer daar een deel van de ruimte vrijkomt door de verhuizing van deFilharmonie naar de Koningin Elisabethzaal (najaar 2013).
Zowel in het Operahuis Antwerpen als het Operahuis Gent moet de komende jaren geïnvesteerd worden. Hierover is al in overleg aan de gang met de steden Antwerpen en Gent. Voor de restauratie van de monumentale zalen in de Opera Gent worden afspraken gemaakt met de minister bevoegd voor Onroerend Erfgoed.


2. Cluster orkesten en koren: VRO/VRK - deFilharmonie - Vlaamse Opera
Naast de cluster opera&ballet wordt een pool gevormd van alle orkestleden van de drie orkesten en alle koorleden van de twee koren. Deze pool wordt aangestuurd door een managementcomité van Opera/Ballet, VRO/VRK en deFilharmonie waarin programmering, werkafspraken, harmonisering, uitwisselbaarheid van musici vastgelegd worden. De drie intendanten stellen een sluitend afsprakenkader voor dit managementcomité op. Dat kader wordt ook in de beheersovereenkomsten opgenomen.
De orkesten kunnen wanneer nodig worden uitgebreid met muzikanten van één van de andere orkesten. Hierdoor kan de kost die ieder autonoom orkest momenteel draagt voor toegevoegde musici verminderd worden.

Wat de infrastructuur betreft besliste de Vlaamse Regering in 2009 al om voor deFilharmonie fors te investeren in de renovatie en de uitbreiding van de Koningin Elisabethzaal. Zo beschikt deFilharmonie vanaf het seizoen 2013-1014 over een unieke eigen concertzaal. Ook de logistieke diensten verhuizen naar daar.
De residentie van VRO/VRK in Flagey zal worden geëvalueerd.

Het doel blijft om met het huidige vaste bestand van deze orkesten de hoofdmoot van het programma van zowel VRO/VRK als deFilharmonie en de cluster Vlaamse Opera/ ballet te realiseren.


SYNERGIE PRODUCTIEHUIZEN EN PRESENTATIEPLEKKEN

Minister Schauvliege wil in de beheersovereenkomsten een gestructureerd overleg opnemen tussen de productiehuizen en de presentatieplekken over o.m. de programmering (ook internationaal); samenwerking en netwerking; publiekswerking en communicatie; infrastructuurgebruik; talentontwikkeling en opvolging van nieuwe tendensen. De beheersovereenkomsten moeten afspraken bevatten over het onderling inschakelen van musici, de uitkoopsommen en het gebruik van infrastructuur.

Wat de productiehuizen betreft gaat het om Opera en Ballet van Vlaanderen, VRO/VRK en deFilharmonie. Daarnaast zijn er vier instellingen in Vlaanderen en Brussel waarmee een beheersovereenkomst wordt gesloten en die een presentatieplek moeten bieden voor onze productiehuizen: Concertgebouw Brugge, Muziekcentrum De Bijloke Gent, Bozar en Flagey.

DeSingel neemt hier een aparte plaats in, omdat het zowel een presentatieplek is, als een residentieplek en een co-productiehuis. Ook de Ancienne Belgique wordt uitgenodigd op dit structureel overleg. De AB is inhoudelijk een buitenbeentje (gericht op pop/rock). De synergiemogelijkheden zijn dan ook beperkt. Toch kunnen de inzichten en de aanpak van de AB interessant zijn voor de andere instellingen,


SYNERGIE MET HET BREDE KUNSTENLANDSCHAP
Een derde poot van de hertekening is de synergie met het brede kunstenlandschap. Volgens
de voorbije beoordeling is de relatie van sommige Vlaamse instellingen met andere spelers in het veld te beperkt.
Om dat te doorbreken zullen de nieuwe beheersovereenkomsten daarover duidelijke doelstellingen bevatten. De instellingen hebben immers ook de taak kleinere organisaties de kans te geven zichtbaar te zijn op hun podium.

Ook de eigen productiehuizen moeten voldoende aandacht schenken aan talentontwikkeling, creativiteit en begeleiding van beloftevolle makers, musici, zangers en dansers. Het is ook niet de bedoeling dat de productiehuizen, en zeker de orkesten, zich inzake spreiding beperken tot onze eigen presentatieplekken, maar ook elders, ook buiten Vlaanderen, aanwezig zijn.

Deze synergie met het brede kunstenveld staat ook in relatie tot de nieuwe meerjarige subsidieperiode in het kader van het Kunstendecreet. De aanvraag daarvoor moeten op 1 oktober 2011 worden ingediend. Deze nieuwe ronde biedt een kans om de positionering en functies van de kunstinstellingen globaal te bekijken en daarbinnen de relatie met de huidige ‘Instellingen van de Vlaamse Gemeenschap’ uit te klaren.
Een goed functionerend kunstenlandschap is maar mogelijk als er niet enkel synergie is tussen grote instellingen onderling, maar als er ook samenwerking is tussen de Vlaamse instellingen, de meerjarig gesubsidieerde organisaties, én de projecten en de individuele kunstenaars.


UITVOERING en TIMING
De hele operatie wordt beleidsmatig verder besproken met o.m. de Commissie Cultuur van het Vlaams Parlement. De SARC en de Adviescommissie Kunsten zullen om advies worden gevraagd. Minister Schauvliege gaat voorts de aanpak van dit veranderingstraject uitzetten. Die opdracht geeft ze aan het Agentschap Kunsten en Erfgoed.
De minister gaat stap voor stap te werk, in overleg dus met de betrokken organisaties en met de sociale partners. Het hele traject moet starten op 1 januari 2011 en moet volledig afgerond zijn tegen eind 2012. Tegen dan moeten ook alle juridische, sociaalrechterlijke en infrastructurele kwesties een oplossing gekregen hebben.
Er zal daartoe een grondig onderzoek worden uitgevoerd naar de mogelijkheden en consequenties van een eventuele harmonisering van de loon- en arbeidsvoorwaarden bij de productiehuizen en de arbeidsrechterlijke aspecten van de poolvorming.

“Een belangrijk ijkpunt wordt alvast de start van het seizoen 2012-2013”, besluit Cultuurminister Schauvliege. “Tegen dan moeten de productiehuizen Opera en Ballet, VRO/VRK en deFilharmonie in hun nieuwe samenstelling en opdracht functioneren.”

Verwante items in de databank

Persknipsels/Artikels:
(Wat is dit?)		Vakbonden verwijten Opera en Ballet 'schokkend gebrek aan collegialiteit' (17.12.2010)
Waarom het Ballet zo boos is (25.10.2010)
Plannen Joke Schauvliege stuiten op onbegrip (25.10.2010)
Commentaar. Trots van Vlaanderen (25.10.2010)
Personen/groepen:Vlaams Radiokoor (VRK) (koor, hedendaagse muziek, oude muziek, ensemble, repertoire)
Vlaams Radio Orkest (symfonisch orkest)
Antwerp Symphony Orchestra (symfonisch orkest, hedendaagse muziek, orkest, repertoire)
Organisaties:Ancienne Belgique (grote concertzaal, club / kleine concertzaal)
Opera Vlaanderen (operahuis)

Trefwoorden:

Terug Meer nieuws