Robert Herberigs
| Categorie: | componist |
|---|---|
| Gent, 19.06.1886 - Oudenaarde, 20.09.1974 | |
| Genre(s): | 20ste eeuw |
Biografie
Robert Herberigs studeerde aan het Koninklijk Conservatorium van Gent bij o.a. Oscar Roels (notenleer) en Léon Van der Haeghen (zang). Bij Leo Moeremans studeerde hij als privé-leerling compositie en bereidde hij zich voor op deelname aan de Romeprijs. Na in 1905 en 1907 telkens een "eerste tweede prijs" te hebben behaald, kende de jury onder voorzitterschap van Edgar Tinel hem in 1909 unaniem de eerste prijs toe. Tijdens de auditie van zijn winnende Romeprijs-cantate De legende van Sint Herbertus schreef Herberigs geschiedenis door zelf de titelrol te zingen. In die jaren was hij trouwens als eerste bariton aan de Vlaamse Opera in Antwerpen verbonden. In 1909 creëerde hij er de titelrol in August De Boecks opera Reinaert de Vos. Ter gelegenheid van zijn dertig jaar overlijden in 2004 is een reeks concerten geplant in het najaar gecvombineerd met een tentoonstelling en een cd-uitgave. Met de aan de Romeprijs verbonden studiebeurs trok Herberigs naar Parijs, Berlijn en Wenen. Als componist brak hij door met Cyrano de Bergerac (1912), een kruisbestuiving tussen een hoornconcerto en een symfonisch gedicht. Het is een werk vol juveniele gloed, schalksheid en "panache", dat ten volle in de klankzalige laat-romantiek baadt, maar zich toch zoveel mogelijk buiten de greep van Richard Strauss wil houden, aldus Marcel Boereboom. De eerste wereldoorlog brengt Herberigs door in het huis van Jan Toorop, in het Nederlandse Domburg. Daar voltooit hij de opera Le mariage de Rosine, die in 1925 in de Gentse opera wordt gecreëerd. Na de eerste wereldoorlog is Herberigs zich meer gaan oriënteren op het Franse impressionisme. Naar Debussy en Ravel verwijzen zijn pianowerken uit het begin van de jaren twintig schreef : Trois ballades, Pièces brèves (opgedragen aan Alfred Cortot), Poèmes elégiaques, en de suites A la fontaine bellerie en Ariane (opgedragen aan Ravel). Deze pianowerken kregen als motto verzen mee van Ronsard, Baudelaire, Mallarmé en Musset. Herberigs' pianobladzijden, met hun druk notenbeeld dat vaak over drie notenbalken uitgewaaierd word, bevatten veeleisende, krachtige muziek met fauvistische contrasten en een sterke motoriek, waarbij de melodische lijn voortdurend wordt afgebroken of zelfs bijna volledig verdwijnt. In diezelfde geest schreef hij tussen 1922 en 1924 ook de impressionante liedcyclus La chanson d'Eve, op gedichten van Charles Van Lerberghe. In de tweede helft van de jaren twintig schrijft Herberigs vooral religieuze muziek (missen, antifonen, communiones, motetten, geestelijke liederen) en in het begin van de dertiger jaren raakt Herberigs dan helemaal in de ban van het neoclassicisme. Dat uit zich vooral in een versoberde schrijfwijze en in een teruggrijpen naar de klassieke vorm : hij schrijft een Vioolsonate (1939), een Pianoconcerto (1932), een Klarinetsonate (1939). Ondertussen verdeelt hij sinds 1925 zijn tijd tussen zijn woonplaats Oudenaarde en Bourg-Saint-Andéol in de Ardèche, waar hij met succes een vruchtbare abrikozenplantage uitbaat. Tijdens de tweede wereldoorlog componeert hij in zijn kasteelhoeve in de Rhonevallei, en dat in zeer moeilijke omstandigheden, veel pianomuziek. Na deze periode van grote productiviteit stopt Herberigs in 1945 met componeren. Maar na een opdracht van zijn geboortestad Gent hervindt hij zijn vitaliteit en schrijft hij op nauwelijks 9 maanden tijd de monumentale partituur voor het Lam Godsspel (1948). Voornamelijk onder invloed van Corneel Mertens, toenmalig diensthoofd van het NIR, verrijkt hij zijn symfonisch oeuvre met een reeks grote orkestwerken, waarvoor hij de inspiratie zoekt in zijn twee grote extra-muzikale inspiratiebronnen : de literatuur en de schilderkunst. Op ongeveer 20 jaar tijd schrijft hij een twintigtal orkestwerken, waaronder Antonius en Cleopatra (1949), De vrolijke vrouwtjes van Windsor (1950), Pianoconcerto nr. 2, Ode aan de muzen (1955), De vier jaargetijden naar Brueghel (1956), Vier odes aan Botticelli (1958), Hamlet (1962) en zijn laatste orkestwerk, gecomponeerd op zijn 80°, Romeo en Julia. Deze vitale, solide en plastisch georkestreerde werken werden bijna allemaal gecreëerd door het NIR-orkest. Symptomatisch voor Robert Herberigs is de veelheid en de veelzijdigheid. Hij componeerde een indrukwekkend aantal bladzijden, waarbij hij graag in reeksen werkte : tussen 1922 en 1924 componeert hij drie bundels liederen op La chanson d'Eve van Charles Van Lerberghe; in 1927-1928 schrijft hij bijna uitsluitend religieuze muziek : 12 Antiphonae, 20 Communiones, 20 Concerts Spirituels, 4 missen; in 1930 schrijft hij 15 Gezelleliederen en 53 Evangeliezangen en 12 Geestelijke liederen; tussen 1941 en 1945 schrijft hij bijna exclusief voor piano : 10 Caprices, 10 Préludes, 21 Sonates en Sonatines, 8 Ballades, 2 reeksen Storielle e leggende, 3 reeksen Figurines et Santons, 4 Rapsodieën... Hij pakte ook zowat elk genre aan : opera, liederen, koor, kamermuziek, symfonische werken... Maar zijn veelzijdigheid beperkte zich niet tot de muziek : hij schreef ook enkele toneelstukken en een tiental volkse en historische romans - zijn populairste boek was Pasterke Candeels - en borstelde met veel verve en veel verf honderden schilderijen : grote reeksen landschappen en marines, later irreële abstracten. (Jan Dewilde, Studiecentrum voor Vlaamse Muziek)
Selectieve discografie als componist
 | M. Poot - R. Herberigs 20ste eeuw Belgisch Kwartet van London, Marcel Poot, Robert Herberigs |
 | L.d.Vocht - F. Celis - R. Herberigs 20ste eeuw Philharmonie van Antwerpen, Lodewijk De Vocht, Frits Celis, Mayumi Fujikawa, Frits Celis, Léonce Gras, Robert Herberigs |
|---|---|---|---|
 | J. Jongen - R. Herberigs - F. Quinet 20ste eeuw Trio de Bruxelles, Joseph Jongen, Robert Herberigs, Fernand Quinet |
 | Fauré versus Herberigs 20ste eeuw Martine De Craene, Gabriel Fauré, Luc Devos, Robert Herberigs, Mark Lambrecht |
Verwante items in de databank
| Nieuws: | Nieuwe biografie uit over Robert Herberigs (23.04.2014) |
|---|---|
| Persknipsels/Artikels: (Wat is dit?) | 'Herberigs is Herberigs en nergens onder te brengen' (09.2012) |
| Documenten: | De Gentse Conservatoriumbibliotheek (boek) Robert Herberigs. Componist - schilder - schrijver 1886-1974 (biografie) |
