Databank

Op zoek naar een lijst van platenfirma's? Concertzalen? Bookers?... Neem een kijkje in onze databank!

Muziekarchief.be
Info over meer dan 30.000 Belgische albums, singles, compilaties en rariteiten...

Zap Mama

Categorie:	groep / artiest
Genre(s):	pop, Wereldmuziek
Huidige/voormalige leden:	Marie Daulne

Korte beschrijving

‘Urban ethnic music from Brussels’. Zo noemt bezielster Marie Daulne haar ding. De dochter van een Congolese moeder en een Belgische vader verzamelt Afro-Europese stemmen rondom zich en fabriceert een wonderlijke mix van a capella en wereldmuziek. Sting en Peter Gabriel verklaren hun liefde, David Byrne (Talking Heads) tekent ze op zijn label Luaka Bop. ‘Zap Mama’ (1991) verschijnt in meer dan 20 landen. De BBC maakt een documentaire over de groep. Elk nieuw album wordt een bestseller en scoort hoog in de Amerikaanse Billboard Top World Albums. ‘Sabsylma’ (1994) levert ook een Grammy-nominatie op. Daulne bouwt een gouden vriendenkring op. Sterren als Erykah Badu, Common, Manu Dibango en Michael Franti zeggen gewoon Marie.

Biografie

Uit het Belgische pop- & rockarchief: Zap Mama is een groep gevormd rondom het levendige persoontje van Marie Daulne, die rond haar een aantal vrienden verzamelde in een a capella vrouwengroep met theatrale elementen en songs brengt met invloeden uit de hele wereld. Marie's Belgische vader werd gedood tijdens de rellen naar aanleiding van de onafhankelijkheid van België's voormalige kolonie Kongo (of Zaire). Haar moeder wist met drie kinderen naar de pygmeeën te ontsnappen, buren van haar eigen Bantu-stam. Daar in de jungle werd Marie geboren. De familie kwam enige tijd later naar Brussel. Marie besloot van muziek haar beroep te maken (Ze studeerde naast antropologie en sociologie ook polyfonie in Arabische, Aziatische en Afrikaanse context). Later keerde ze terug naar de pygmeeën in Centraal-Afrika. Toen ze eraan kwam, bekeken ze haar met heel andere ogen dan de andere vrouwen die er kwamen observeren of filmen - omdat ze kon zingen zoals hen. De eerste plaat van Zap Mama en haar vier vriendinnen werd uitgebracht in 1991 door Crammed, het Belgische platenlabel van Marc Hollander (voorheen van de The Honeymoon Killers) en Vincent Kenis. De songs erop variëren van Pygmee-gezangen (Mupepe, Babanzélé), Zairese populaire liedjes (Marie Josée, Mizike, I Ne Suhe), Arabische invloeden (Abadou), Zuid-Afrikaanse anti-apartheid (Guzophela), 16de eeuwse Spaanse gezangen, tot human beatbox (de specialiteit van Marie's broer Jean-Louis Daulne, die zelf ook een mooie carrière zou uitbouwen). Alhoewel de plaat zeer positief werd ontvangen, duurde het tot Europa hun live-show had gezien dat de groep een groot publiek wist aan te spreken : op het podium worden de vocale acrobatentoeren gecombineerd met dans en humor. Hun opwindende live-show bracht hen uiteindelijk doorheen de hele wereld en werd goed beschreven als "een avontuurlijke, poetische, grappige en sensuele reis rond de wereld". Enkele jaren later werd de groep "ontdekt" door David Byrne (de voormalige zanger van de Talking Heads) die besloot om het album uit te brengen op zijn "Luaka Bop"-label. De titel werd veranderd van "Zap Mama" naar "Adventures in Afropea I". De groep werd er aangekondigd met volgende promo-tekst : "Wat is dit ? Dit is het originele instrument. Het primaire instrumen. Het meest soulvolle instrument : de menselijke stem. De muziek van Zap Mama incorporeert een overvloed van vocale tradities van over de hele wereld, maar vooral uit de funky Afrikaanse Diaspora gemengd met Euro-Amerikaanse tradities. Soms zijn er woorden, soms zelfs niet - enkel geluiden (Soms hebben we geen woorden nodig, maar denk er niet teveel aan - het is mooi. Zoals niets wat je eerder hoorde, behalve misschien in je onderbewustzijn.) De simpelste klank is de rijkste. Rijkdom is afwezigheid. Vijf vrouwen. Afrikaans en Europees. Zap Mama wonen in Brussel, hoofdstad van Europa, thuis van de Grote Molecule". De plaat wordt een enorm succes in Amerika (best verkopend "World music"-album van 1993 volgens Bilbaord. De triomf op de podia van de wereld is compleet : de groep treed op op magische plaatsen als New York's Central Park, de Olympia in Parijs, het Jazz-festival van Montreux. Ze toeren ook door de Verenigde Staten in het voorprogramma van Nathalie Merchant's 10.000 Maniacs. De tweede plaat, "Sabsylma" uitgebracht in 1994, werd gekenmerkt door een groeiend aantal "Amerikaanse" invloeden in de muziek. Het album voegde een meer gepolijste, gesofisticeerde en stedelijke draai toe aan de avontuurlijke muzikale mix van het gezelschap, terwijl de roots van de traditionele muziek vanuit de vier windstreken niet vergeten werd (India, Marokko en Australia werden deze keer bezocht). Marie, die er ook steeds openlijker voor uitkwam dat Zap Mama hààr project was, verklaarde dit met : "We hebben dan ook intensief in the U.S. getoerd. "Zap Mama" was een zachte, Afrikaanse plaat met een rond geluid. "Sabsylma" klinkt scherper, en hectischer. Niet met opzet, hoor. Ik kan er niks aan doen. Als je maandenlang me teen autobus onderweg bent, en je hoort voortdurend het geluid van de motor, en de TV, en hardrock op de radio, ... dan zetten die geluiden zich vast in je oren. En komen er weer uit als je muziek maakt, als je zingt." In hetzelfde interview met Humo, gaf ze ook uitleg bij haar manier van werken : "Ik ben voortdurend op zoek naar geluiden. Meestal werk ik met kleuren. Elke klank heeft heeft nood aan andere kleuren van stemmen. Ik ontleed klanken, snij hem in kleine stukjes, probeer die te ordenen, en voeg ze daarna opnieuw samen. Sommige klanken op deze plaat bestaan uit wel twintig lagen : twintig stemmen die tegelijkertijd proberen die éne beoogde klant te creëren. Maar denk nu niet dat ik een soort muzikale academicus ben : de songs zelf komen wél op een heel organische, improvisoire manier tot stand. Tijdens onze repetities steken we wat kaarsen aan, we laten een bandopnemer draaien, sluiten onze ogen, en beginnen een verhaaltje te verzinnen. Daar beginnen we dan klanken aan toe te voegen. We laten ons helemaal gaan. We laten ons meeslepen door de muziek. Het heeft iets hypnotisch. Als ik mijn ogen weer opendoe, sta ik vaak méter van de microfoon verwijderd." In 1997, na de komst van haar baby (Kesia) en een trip naar Mali, legde ze de laatste hand aan haar derde plaat, genaamd "7". "Een man in Mali vertelde me dat er zeven zintuigen zijn" vertelde ze. "Iedereen heeft er vijf, sommigen onder ons kunnen hun zesde zintuig gebruiken, maar niet iedereen heeft het zevende. Het is de kracht om via muziek te genezen, te kalmeren met kleur, de zieke zoel te verlichten met harmonie. Hij vertelde me dat ik deze gave heb, en ik weet wat ik ermee moet doen." Verrassend genoeg is de muziek van de groep nu geëvolueerd van pure stemmenacrobatie naar een meer westers geluid, en deze keer ook gesteund door instrumenten. Alhoewel ze eerder nog gezegd had "Ik hou niet zo van de klank van instrumenten. Ik vind ze te ... gemakkelijk. Als je alleen je eigen stem gebruikt, moet je veel harder werken : je moet veel dieper gaan, wil je een nummer voldoende gevarieerd en rijk doen klinken. Het is een grotere uitdaging." Ze verdedigde haar gewijzigde houding in deze met "De muziek op "7" is op dezelfde manier tot stand gekomen als die op de vorige platen. Ik heb alleen acoustische instrumenten gebruikt ... ik ben immers ook op zoek naar instrumenten die stemgeluid hebben, vergeten instrumenten als de guimbri". Op enkele songs wordt de groep ook begeleid door Bruno Meeus en Luk Michiels van het nochtans geheel anorganische Belgische groepje Wizards of Ooze. Op de plaat wordt ook het concept van de geheel vrouwelijke groep achtergelaten, met bijdragen van rappers U-Roy (op "New World"), Michael Franti (op "Baba Hooker", over de blueslegende) en Wathanga Rema (uit Kameroen, waarover ze zei "Deze plaat had ik zonder hem niet kunnen maken! Ik ontmoette iemand die hoge vrouwelijke stemmen aankan, maar tegelijkertijd ook die mannelijke kracht heeft ... dat veranderde alles!". Niet iedereen was even gecharmeerd door de nieuwe plaat. Bijvoorbeeld : "Zij die de eerste twee releases van deze world-beat favorieten levendig en inspirerend vonden, kunnen nu wel eens teleurgesteld worden. Niet alleen heeft Marie Daulne de rest van het originele a capella gezelschap aan de deur gezet, ze heeft ook een insturmentale groep ingehuurd die de hele CD meespeelt. De resultaten zijn veel te voorspelbaar. De muzikanten zijn competent maar ongeïnspireerd, net zoals de meest van Daulne's zanglijnen, die af en toe afgelost worden door gaststerren U Roy en Spearhead's Michael Franti - wiens bijdragen aan dit hoogst vrouwelijke werk onhandig en niet op hun plaats lijken. De songs zijn meer grooves dan echte songs, en de grooves zijn nergens beter dan gewoon. De achtergrondstemmen zijn nog steeds regelmatig heel inventief en pakken, maar ze worden verder naar de achtergrond gedrongen dan voorheen. Het geheel geeft eerder een bleke dan een gelukkige indruk" (Peter Travis) De instrumentale richting die de groep is ingeslagen wordt wel gewaardeerd door het rock-minnende publiek : in 1997 spelen de Mama's onder meer op Torhout-Wercher, Roskilde ... In 1998 werd het wat stiller rond de groep. In september kondigden ze wel een origineel initiatief aan : ze gaan op tournee door zes Afrikaanse landen. In Zuid-Afrika zullen ze ook een concert live op televisie brengen. De hele tour zal de groep gevolgd worden door een videoploeg. Daarna trok de groep meteen in de studio voor het opnemen van hun vierde plaat. In april 1999 werd op die manier "A Ma Zone" (een woordspeling die zowel de vrouwelijke krijger als "in mijn zone" kan betekenen) : nog meer dan op "7" is de basis van de songs nu beat & bas, terwijl de muzikale richting die wordt uitgevaren bovenop deze dansbare grondlaag zo divers is als de vier hoeken van de wereld. In 2000, was het meest opvallende event in Zap Mama land dat een Zap Mama song belandde op de soundtrack van de blockbuster en Tom Cruise-vehikel "Mission Impossible 2". De song die vocale acrobate Marie Daulne deed was een cover van "Iko Iko" (aka "jockomo", origineel van James Crawford, maar al honderden keren gecoverd, het bekendst wellicht door Dr. John), en kwam daarmee op CD terecht tussen acts zoals Metallica, Limp Bizkit, Butthole Surfers, Rob Zombie, Foo Fighters, Chris Cornell & Tori Amos. David Byrne, ex-Talking Heads en de mede-eigenaar van het Luaka Bop-label dat Zap Mama in de States verdeeld, zei tijdens een bezoek aan ons land dat, ondanks het feit dat de song alleen op de Europese versie van de soundtrack kwam te staan, zoiets wel een grote impact kon hebben voor de groep in the States, vermits het veel gemakkelijker is om een band te promoten "die op de Soundtrack van Mission Impossible staat " dan "die bestaat uit meisjes uit Brussel met een Zaïrese achtergrond". In 2001, was het opnieuw een zijproject, met DJ Krush, dat het meest in het oor sprong: samen met hun vrienden van The Roots, werkte Zap Mama mee aan een album van deze Japanse geluidstovenaar, met vocale inbreng op de track "Danger of Love" . Leden : - Marie Daulne En haar voortdurend veranderende groep van stemmen: - Sabine Kabongo - Céline 't Hooft - Cécilia Kankonda - Sylvie Nawasadio - Sally Nyolo - Marie Afonso - Watanga Rema - Angélique Wilkie - Bernadette Aningi - Anita Daulne - Jean-Louis Daulne (Auteur: Dirk Houbrechts)

Selectieve discografie

	Odyssée (2022) Wereldmuziek Zap Mama		ReCreation (2009) Wereldmuziek Zap Mama
	Supermoon (2007) Wereldmuziek Zap Mama		Ancestry in progress (2004) soul & funk Zap Mama
	A Ma Zone (2000) Wereldmuziek Zap Mama		Seven (1997) Wereldmuziek Zap Mama
	Sabsylma (1994) Wereldmuziek Zap Mama		Zap Mama (1991) Wereldmuziek Zap Mama

Verwante items in de databank

Nieuws:

Zap Mama genomineerd voor NAACP Award (18.01.2010)

Persknipsels/Artikels: (Wat is dit?)

'Belgie is een paradijs' (12.09.2009) Zap Mama (06.2009) Zap Mama's Marie Daulne (07.2008) Marie Daulne (Zap Mama) (2008) Arno & Marie Daulne (22.06.2005) Stelen of delen (10.12.2004) Overtroefd door de maffia (24.08.2004) Zap Mama Marie Daulne kan uw leven redden (25.09.2003) Wereldklasse met een knipoog (22.09.2003) Meer voor het hoofd dan voor de benen (28.07.2003) nog 3 resultaten op het documentatieplatform